Ek Mal Bildiriminde Bulunmayan Devlet Memurunu Verilen Disiplin Cezası

Danıştay, memura ihtar çekmeden ek mal bildirimi vermediği gerekçesiyle disiplin cezası verilemeyeceğine karar verdi.

İstemin Özeti :Samsun 1. İdare Mahkemesinin 17.12.2009 tarih ve E:2009/437, K:2009/1325 sayılı kararının bozulmasına dair Danıştay Onikinci Dairesinin 2.5.2014 tarih ve E:2010/4144, K:2014/3203 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Yasa ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

Savunmanın Özeti :Savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakim...Düşüncesi :Düzeltilmesi istenen karar usul ve yasaya uygun bulunduğundan, istemin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Beşinci Dairesince gereği görüşüldü:

Dava; Samsun İcra Müdür Yardımcısı olarak görev yapan davacının, Bakırköy Adliyesinde görev yaptığı döneme ilişkin eylemleri nedeniyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 125/D-j maddesi uyarınca "1 yıl kademe ilerlemesinin durdurulması" cezası ile cezalandırılmasına ilişkin 26.1.2009 tarih ve 2008/22-6 sayılı Adalet Bakanlığı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.

Samsun 1. İdare Mahkemesinin 17.12.2009 tarih ve E:2009/437, K:2009/1325 sayılı kararıyla; davacının 17.5.2007 tarihinde çektiği kredi maaşının beş katını geçmesine rağmen mal bildiriminde bulunmadığı anlaşıldığından dava konusu işlemde hukuka ve mevzuata aykırılık görülmediği gerekçesiyle dava reddedilmiştir.

Davacının temyiz başvurusu üzerine Danıştay Onikinci Dairesinin 2.5.2014 tarih ve E:2010/4144, K:2014/3203 sayılı kararıyla İdare Mahkemesi kararı bozulmuştur.

Davalı idare, Danıştay Onikinci Dairesince verilen kararın düzeltilmesi suretiyle İdare Mahkemesi kararının onanmasını istemektedir.

Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Yasa ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Onikinci Dairesinin 2.5.2014 tarih ve E:2010/4144, K:2014/3203 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 125/D-j maddesinde; "belirlenen durum ve sürelerde mal bildiriminde bulunmamak" kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren fiil ve haller arasında sayılmıştır.

3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanununun "Bildirimlerin konusu" başlıklı 5. maddesinde; "Bu Kanun kapsamına giren görevlilerin kendilerine, eşlerine ve velayetleri altındaki çocuklarına ait bulunan taşınmaz malları ile görevliye yapılan aylık net ödemenin, ödeme yapılmayan görevlilerin ise, 1 inci derece Devlet Memurlarına yapılan aylık net ödemenin beş katından fazla tutarındaki her biri için ayrı olmak üzere, para, hisse senetleri ve tahviller ile altın, mücevher ve diğer taşınır malları, hakları, alacakları ve gelirleriyle bunların kaynakları, borçları ve sebepleri mal bildiriminin konusunu teşkil eder." hükmüne; "Bildirimin zamanı" başlıklı 6. maddesinde ise; "Mal Bildirimlerinin; a) Bu Kanun kapsamındaki göreve atanmada, göreve giriş için gerekli belgelerle, b) Bakanlar Kurulu üyeliğine atanmalarda, atamayı izleyen bir ay içinde, c) Seçimle gelinen görevlerde seçimin kesinleşmesi tarihini izleyen iki ay içinde, d) Mal varlığında önemli bir değişiklik olduğunda bir ay içinde, e) Yönetim ve denetim kurulu üyelikleri ile komisyon üyeliklerine seçim ve atamalarda göreve başlama tarihini izleyen bir ay içinde, f) Görevin sona ermesi halinde, ayrılma tarihini izleyen bir ay içinde, g) Gazete sahibi gerçek kişiler ile, gazete sahibi şirketlerin yönetim ve denetim kurulu üyeleri faaliyete geçme tarihini, sorumlu müdürleri, başyazarları ve fıkra yazarları bu işe veya görevlerine başlama tarihini izleyen bir ay içinde verilmesi zorunludur. (a) Bendinde yazılı bildirim verilmedikçe göreve atama yapılamaz." hükmüne yer verilmiştir. Aynı Kanunun 10. maddesinde; 6 ncı maddede belirtilen sürelerde mal bildiriminde bulunmayana bildirimlerin verileceği mercilerce ihtarda bulunulacağı, ihtarın kendisine tebliğinden itibaren otuz gün içinde mazeretsiz olarak bildirimde bulunmayana üç aya kadar hapis cezası verileceği, soruşturma ile ilgili olarak verilen süre zarfında mal bildiriminde bulunmayana üç aydan bir yıla kadar hapis cezası verileceği kurala bağlanmıştır.

Öte yandan, 5.11.1990 tarih 20696 Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Mal Bildiriminde Bulunulması Hakkındaki Yönetmeliğin 17. maddesinde de, "Bu Yönetmelikte belirtilen süreler içinde mal bildiriminde bulunmayanlara, bildirimin verileceği mercilerce yazılı olarak ihtarda bulunulur. Bu ihtar, ilgilisine Tebligat Kanunu hükümlerine göre tebliğ olunur. İhtarın kendisine tebliğinden itibaren bir ay içinde bildirimde bulunmayanlar hakkında gerekli işlem yapılmak üzere yetkili Cumhuriyet başsavcılığına suç duyurusunda bulunulur. Müfettiş ve muhakkikler de, soruşturma ile ilgili olarak verdikleri süre zarfında mal bildiriminde bulunmayan hakkında yetkili Cumhuriyet başsavcısına suç duyurusunda bulunurlar." hükmü yer almaktadır.

Dava dosyasının incelenmesinden; davacı hakkında, 21.7.2005 tarihinde Renault marka kasko değeri 26.750,00-TL değerinde bir araç satın aldığı, Vakıfbank Zeytinburnu Şubesine ait hesaptan 26.6.2005 tarihinde 21.400,00-TL ihtiyaç kredisi çektiği, Ziraat Bankası Bakırköy Şubesine ait hesaptan 17.5.2007 tarihinde 50.000,00-TL konut kredisi çektiği, 2007 Eylül ayı maaşının ise 1.214,13-TL olduğu, aracın kasko değeri ile çekilen kredilerin miktarının kendi maaşının beş katını aştığı ve mal varlığında oluşan değişikliklerden sonra her seferinde bir ay içinde mal bildiriminde bulunması gerektiği halde herhangi bir bildirimde bulunmadığı iddialarıyla disiplin soruşturması başlatıldığı, 18.8.2008 tarih ve 2008/2 sayılı soruşturma raporu ile davacının eylemlerinin Devlet Memurları Kanununun 125/D-j maddesinde düzenlenen kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektirdiği önerisiyle soruşturma dosyasının Adalet Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğüne gönderilmesine karar verildiği, 11.9.2008 tarihli Bakan Olur'u ile de aynı yönde teklif getirilmesi üzerine dosyanın Adalet Bakanlığı Disiplin Kuruluna sevk edildiği, Adalet Bakanlığı Disiplin Kurulunun 25.12.2008 tarih ve 244 sayılı kararıyla; Vakıfbank Zeytinburnu Şubesinden çekilen kredi yönünden suç tarihinin 30.7.2005, yine aldığı araç bakımından suç tarihinin 22.8.2005 olduğu, bu tarihlerden itibaren 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 127. maddesinin 2. fıkrası uyarınca disiplin cezası verme bakımından belirlenen 2 yıllık zamanaşımı süresinin dolduğu, ancak Ziraat Bankası Bakırköy Şubesinden 17.5.2007 tarihinde 50.000-TL 60 ay vadeli konut kredisi kullanmasına rağmen, bu durumu 3628 sayılı Kanuna göre süresi içinde bildirmemesi eyleminin sabit olduğundan bahisle 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 125/D-j maddesi uyarınca "1 yıl kademe ilerlemesinin durdurulması" cezası ile cezalandırılmasına karar verilmesi üzerine anılan işlemin iptali istemiyle temyizen incelenmekte olan davanın açıldığı anlaşılmıştır.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden, mal bildiriminde bulunulmadığının idarece tespiti halinde bu hususun davacıya ihtar edilmesi gerekliliğinin bir idari usul olarak düzenlenmiş bulunduğu görülmektedir. Bu usul, aynı zamanda davacının suç işleme kastıyla hareket edip etmediğinin açığa kavuşturulması bakımından da önem arz etmektedir. Dolayısıyla, mal bildiriminde bulunmadığı belirlenen davacıya ilk olarak ihtarda bulunulması, ihtara rağmen otuz gün içinde mazeretsiz olarak bildirimde bulunmadığı takdirde şartları varsa disiplin cezası tesis edilmesi yoluna gidilmelidir.

Bu durumda, 3628 sayılı Kanunun 6. maddesi ile 10. maddesi hükümleri birlikte değerlendirilerek ve davacıya ihtarda bulunulup bulunulmadığı hususu davalı idareden sorularak dava konusu işlemin öncelikle bu yönden irdelenmesi suretiyle bir karar verilmesi gerekirken, bu hususlara yönelik araştırma yapılmaksızın, eksik inceleme ile verilen İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.

Açıklanan nedenlerle, davalı idarenin temyiz isteminin kabulüyle Samsun 1. İdare Mahkemesinin 17.12.2009 tarih ve E:2009/437, K:2009/1325 sayılı kararının, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun geçici 8. maddesi gereğince uygulanmasına devam edilen 49. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi uyarınca BOZULMASINA, yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, 17.05.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Kaynak : Corpus